KOLAGENOGENEZA
KOLAGENOGENEZA

Jest to szczególny mechanizm biochemiczny i fizjologiczny na etapie powstawania kolagenu. Aby ją dobrze zrozumieć, należy znać budowę i procesy przemiany kolagenu od początku, od połączenia się atomów w prostą grupę aminową, aż po postać wiązki włókien. Należy przy tym pamiętać, że nie zawsze białka kolagenowe ewoluują do postaci wyższorzędowych. Może być i tak, że zatrzymują się na poziomie niższym (np. efekt wytwórczy keratynocytów w naskórku).

Budowa molekuły kolagenowej

Molekuła kolagenu składa się z trzech polipeptydowych łańcuchów, wzajemnie ze sobą powiązanych w strukturę potrójnej, prawoskrętnej super spirali podobnej kształtem do trójżyłowej linki.

 

Potrójna helisa. Określenia wymiennie spotykane w piśmiennictwie:  molekuła kolagenu, tryplet spiralny, potrójny helix,  3-helisa,  tropokolagen, superhelisa.

 

Każdy z trzech polipeptydowych łańcuchów alfa posiada masę molekularną 60.000 – 120.000, ( u człowieka 100.000 – 140.000), zawiera ok. 1000 – 1200 aminokwasów i ma formę pojedynczej, lewoskrętnej spirali. Zatem ogólna masa molekularna trójhelisy, to najczęściej nieco ponad 300.000 [kDa]. Dwa łańcuchy są identyczne, zaś trzeci nieznacznie się różni budową aminokwasową i masą.

Rozróżniamy cztery typy łańcuchów ( pojedynczych spiral). W zależności od tego, jakie z nich ulęgną zapleceniu w helisę potrójną – powstanie ten lub inny rodzaj kolagenu charakterystyczny dla różnych tkanek. Również długość superhelisy jest różna dla różnych rodzajów kolagenu. U człowieka i większości kręgowców najwięcej jest kolagenu typu I , który występuje w kościach, naczyniach i największym naszym organie, jakim jest - jak wiadomo – skóra ( 85-90% składu białek kolagenowych).

Kolagen typu I w skórze ma konstrukcję trójspiralną o długości ok. 300 nanometrów, o średnicy około 1,5 nanometra i tworzą go dwie spirale (łańcuchy peptydowe) typu alfa 1 oraz jedna typu alfa 2. Pozostałe ok. 10-15% białek kolagenowych skóry, to kolagen typu III, charakteryzujący się m.in. jeszcze większym udziałem aminokwasów swoistych: hydroksyproliny i hydroksylizyny, a także kwasów sialowych, które przydają mu szczególnej wytrzymałości.

Spirale połączone są dwoma rodzajami wiązań. Spajają każdy łańcuch alfa od wewnątrz, jak również łańcuchy ze sobą. Umożliwiają także całej konstrukcji rozciąganie się i kurczenie w określonych granicach. Gdy wiązania te pękają – mówimy o despiralizacji kolagenu.

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl